Στις 14 Ιουλίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Ο Άγιος Νικόδημος γεννήθηκε στη Νάξο το 1749 και εκοιμήθη στο Άγιον Όρος στις 14 Ιουλίου 1809. Υπήρξε πολυγραφότατος και θεωρείται ως ο σημαντικότερος εκκλησιαστικός συγγραφεύς του 18ου αιώνος.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Νέον Μαρτυρολόγιον, το οποίο συνέγραψε σε συνεργασία με τον Άγιο Μακάριο Επίσκοπο Κορίνθου, (εκδόθηκε στη Βενετία το 1799, αλλά αναγράφει ως έτος εκδόσεως το 1794) καταθέτει με ιδιαίτερη πνευματικότητα τη διαπίστωσή του για τη συμβολή των Νεομαρτύρων στον αγώνα του Γένους κατά των Οθωμανών κατακτητών. Αφηγείται τον βίο και το μαρτύριο 87 αγιασμένων μορφών, κληρικών και λαϊκών, ανδρών και γυναικών, που μαρτύρησαν για την Πίστη του Χριστού μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπολεως.
Στο Προοίμιον γράφει με τόλμη για τα μηνύματα ελευθερίας που κομίζουν οι Νεομάρτυρες και τονίζει ότι το Γένος ήταν αιχμάλωτο: «Και τούτο είναι θαύμα παρόμοιον ωσάν να βλέπη τινάς μέσα εις την καρδίαν του χειμώνος χεμερινά άνθη…εν τω καιρώ της αιχμαλωσίας να βλέπη ελευθερίαν».
Επίσης στο Προοίμιον του Νέου Μαρτυρολογίου ο Άγιος Νικόδημος επισημαίνει και πάλι την κατάσταση δουλείας και αιχμαλωσίας: «Οι νέοι ούτοι Μάρτυρες είναι παράδειγμα υπομονής εις όλους τους Ορθοδόξους οπού τυραννούνται υπο κάτω εις τον ζυγόν της αιχμαλωσίας».
Η πρόσφατη επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 ας γίνει αφορμή για να ξαναδιαβάσουμε σημαντικά έργα που περιγράφουν τα δεινά των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας.
