Η Ιερά Μητρόπολις Χίου ετίμησε την σφαγή του 1822.
Κάθε χρόνο, τις Άγιες αυτές ημέρες, μαζί με τη Σταύρωση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, φέρνουμε στο νου μας τις μαρτυρικές ώρες που πέρασε το νησί της Χίου το Πάσχα του 1822. Η Ελληνική Επανάσταση έδωσε την ελπίδα και την αισιοδοξία στους υποδούλους Έλληνες ότι επιτέλους, θα γλύτωναν από τα φρικτά δεσμά της Οθωμανικής δουλείας και καταπιέσεως, η οποία τους κρατούσε στο σκοτάδι επί αιώνες. Η νήσος Χίος επανεστάτησε και εκείνη για να υποδηλώσει την ένταξή της στους κοινούς αγώνες των Πανελλήνων. Όμως, η εκδικητική μαχαίρα του βάρβαρου δυνάστη επέπεσε με αφάνταστη σκληρότητα επί των προγόνων μας. Χιλιάδες άνθρωποι εσφαγιάσθηκαν, γυναίκες και παιδιά εσύρθηκαν σε σκλαβοπάζαρα, ο φυσικός πλούτος κατεστράφη, αρπαγές, δηώσεις και άλλες πράξεις βίας ταλαιπώρησαν, επί πολλές ημέρες τον τόπο μας.
Ακάνθινο στέφανο αιματοβαμμένο φόρεσε, για μια ακόμη φορά, ο Ορθόδοξος Κλήρος του νησιού μας. Με επικεφαλής τον Επίσκοπο Πλάτωνα, πολλοί κληρικοί έχυσαν το αίμα τους για να κορεσθεί το μένος και η μανία των κατακτητών. Κλίνουμε ευλαβώς το γόνυ μπροστά στα λείψανα των θυμάτων σφαγής και αποθέτουμε ένα ταπεινό στεφάνι ως ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης για το μαρτύριό τους. Ήταν μια θυσία συγκλονιστική η σφαγή της Χίου. Αφύπνισε τη Δυτική Ευρώπη και πείσμωσε τον μαχόμενο Ελληνισμό. Στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων κατά της τουρκικής αγριότητος και δημιουργήθηκε κίνημα Φιλελληνισμού.
Ο κορυφαίος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε το συγκινητικό ποίημά του για «Το Ελληνόπουλο» της Χίου ξεκινώντας με τους στίχους:
«Τούρκοι διαβήκαν, χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα
η Χίος τ’ όμορφο νησί μαύρη απομένει ξέρα!»
Και ο διάσημος ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά φιλοτέχνησε τον γνωστό πίνακα με τίτλο «Η σφαγή της Χίου», ο οποίος θαυμάζεται από τα εκατομμύρια των επισκεπτών του παρισινού Μουσείου του Λούβρου. Ο Ψαριανός ήρωας και ναυμάχος Κωνσταντής Κανάρης από τη θυσία των προγόνων μας πήρε αφορμή και ανέπτυξε με αριστοτεχνικό τρόπο, την τεχνική των πυρπολητών, των θρυλικών μπουρλιοτιέρηδων. Η θυσία των ποιμένων και του λαού της Χίου δεν πήγε χαμένη. Και 90 χρόνια μετά από τη μεγάλη καταστροφή ο ελληνικός Στόλος απελευθέρωσε τα νησιά της Χίου, των Ψαρών και των Οινουσσών. Τα 109 χρόνια από αυτή την ευλογημένη ημέρα που μας έφερε οριστικά στην αγκαλιά της Ελεύθερης Ελλάδος ετοιμαζόμαστε με τη βοήθεια Του Θεού να εορτάσουμε πανηγυρικώς τον προσεχή Νοέμβριο.
Σήμερα διερχόμαστε μία σοβαρή οικονομική κρίση και ακούμε κηρύγματα απαισιοδοξίας από διάφορες κατευθύνσεις. Όμως, εμείς θα κρατήσουμε το κεφάλι ψηλά και ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί και ως Έλληνες. Η Ορθόδοξη Πίστη μας υπενθυμίζει διαρκώς ότι μετά τη Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση. Η ιστορία του νησιού μας και του Έθνους μας γενικότερα μας διδάσκει ότι στις δύσκολες ημέρες πρέπει να διατηρούμε τις ελπίδες μας ενθυμούμενοι ότι τη σφαγή της Χίου διεδέχθη το ξημέρωμα της Ελευθερίας. Οφείλουμε πάντως να μη λησμονούμε τα γεγονότα και να τα διδάσκουμε στα παιδιά μας. Χωρίς φανατισμό και μισαλλοδοξία, αλλά ταυτοχρόνως χωρίς να διαγράφουμε σελίδες από την ιστορία μας. Δεν πρόκειται να ξαναγράψουμε την ιστορία μας στο όνομα δήθεν των καλών σχέσεων με τους γείτονες ούτε σκοπεύουμε να σταματήσουμε την απόδοση της οφειλόμενης τιμής στη μνήμη των μαρτύρων.
Την Τρίτη της Διακαινησίμου 4 Μάϊου 2021, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος, τέλεσε την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία είς τον τόπον της μεγάλης σφαγής, την Ιερά Μονή Αγίου Μηνά, και εν συνεχεία, την επιμνημόσυνον δέησιν, προ των οστέων των μαρτύρων της Χιακής γης με κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές και συγκεκριμένα από τον Δήμαρχο Χίου κ. Σταμάτιο Κάρμαντζή, τον Βουλευτή Χίου κ. Ανδρέα Μιχαηλίδη, τον Αντιπεριφερειάρχη Χίου κ. Παντελή Μπουγδάνο, τον Πρόεδρο της Κοινότητος Παύλο Καλογεράκη και ολοκληρώθηκε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Με αφορμή της συμπληρώσεως των 199 ετών από την καταστροφή της νήσου Χίου υπό των Οθομανών (4 Μαϊου 2021), ανεγνώσθη ηχηρό και σημαίνον Εθνικοθρησκευτικό Επετειακό μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Μεταξύ άλλων, ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε: «Θεωρούμεν χρήσιμον όπως επισημάνωμεν, είς τιμήν και μνήμην αυτών, ωρισμένα εκ των τραγικών γεγονότων των ημερών εκείνων διά να καταδειχθή η πιστότης των αγωνιστών είς τα ιδανικά της φιλοθεϊας και της φιλοπατρίας, ως και η αγάπη των διά την ελευθερίαν και την δικαιοσύνην. Λόγου χάριν, η Ιερά Μονή του Αγίου Μηνά Νεοχωρίου θα παραμένη εσαεί άναυδος και εν ταύτω ηχηροτάτη μάρτυς των σφαγών, της λεηλασίας και της αναλγησίας των κατακτητών. [..] Τα στίφη των Οθωμανών κατέφθασαν και επετέθεσαν κατά της Μονής, προτείναντες παράδοσιν των πολιορκουμένων, οι οποίοι αρνηθέντες εσυνέχισαν την γενναίαν αντιστασίν των. Ωστόσο, η λεηλασία, οι εμπρησμοί και αι σφαγαί συνεχίσθηκαν και εξ αιτίας αυτών μία νήσος σφύζουσα εκ ζωής, πολιτισμού, θρησκευτικότητος, δημιουργικότητος, κοινωνικής και εθνικής προσφοράς ηφανίσθη κυριολεκτικώς.
Λόγω ακριβώς του παραλογισμού του πολέμου και της αδικίας, η οποία, δυστυχώς, δεν παύεται επικρατούσα εν τω κόσμω τούτω, ο πληθυσμός της Χίου, όστις υπερέβαινε τας 100.000, ηλαττώθη δραματικώς και έφθασε περί τας 2.000, αφού 30.000 Χίων εθανατώθησαν και ηχμαλωτίσθησαν, ενώ οι υπόλοιποι κατώρθωσαν να διαφύγωσιν είς τας Κυκλάδας και την Πελοπόννησον. Συμφώνως δε προς ετέρας ιστορικάς μαρτυρίας, ο αριθμός των θυμάτων ήτο κατά πολύ μεγαλύτερος, ήτοι περί τας 23.000 νεκρών και 47.000 αιχμαλώτων.
Όσον και εάν αι ως άνω ιστορικαί μνήμαι πληγώνωσι την ψυχήν και την συνείδησιν ημών, δεν παύουσι να μας διδάσκωσι και να μας υπενθυμίζωσιν ότι διά του θάρρους και της θυσίας των προγόνων ημών εκληρονομήσαμεν την ελευθερίαν, την αξιοπρέπειαν, την εθνικήν ανεξαρτησίαν και πλήθος άλλων καλών, άνευ των οποίων ο ανθρώπινος βίος καθίσταται αβίωτος.
Είθε αγαπητοί να πορευώμεθα καθ’ όλην την διάρκειαν του βίου μας αξίως της ελευθερίας ημών, αναμιμνησκόμενοι της πίστεως, της ευσεβείας, της αγάπης και της αγωνιστικότητος των πατέρων ημών.
Είθε ο Αναστάς Κύριος να διαφυλάττη πάντας υμάς εν υγεία και να χορηγή πάσιν υμίν δαψιλώς τας ευλογίας της χρηστότητος Αυτού, παρέχων θείον φωτισμόν και μέγα έλεος».
Διαβάστε εδώ το πλήρες κείμενο του μηνύματος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Στη συνέχεια, εκ μέρους της νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών εξεφώνησεν τον προσήκοντα λόγον ο κ. Γεώργιος Σ. Στείρος, φοιτητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών – μέλος της Κατασκηνώσεως της Ιεράς Μητροπόλεως «Το Καράβι Του Χριστού».
Μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Συναχθήκαμε κι εφέτος σε τούτη την ιστορική και μαρτυρική Ιερά Μονή του Αγίου Μηνά και με εθνική υπερηφάνεια τιμούμε τους ένδοξους προγόνους μας, εκείνους που με πίστη στα ιδανικά και τις αξίες της φυλής μας θυσιάστηκαν, προκειμένου να είμαστε εμείς σήμερα σε θέση να αναπνέουμε τον αέρα της Ελευθερίας. [..] Όλοι οι αγωνιστές έπεσαν μαχόμενοι και μετά ξεκίνησε η σφαγή. Όσοι Χριστιανοί δεν κατάφεραν να μπουν στο Καθολικό της Μονής, σφαγιάστηκαν, πυρπολήθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Μέσα στο Ναό ήταν τόσος ο συνωστισμός που οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να ανοίξουν την πόρτα. Αφού ξήλωσαν ένα μέρος της στέγης, έριξαν αναμμένα στουπιά και τους έκαψαν όλους ζωντανούς. Το ίδιο έκαναν και στη δεξαμενή (την φουντάνα) του μοναστηριού, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε εμπρησμός.
Τον ηγούμενο Θεοδόσιο Λουφάκη τον ανασκολώπησαν στον ιστό της Αναστάσεως, ενώ ολοκαυτώθηκε ο ιερομόναχος Θεοδόσιος Κουμάκης. Τον πάπα-Ιάκωβο Μαύρο, που αρνήθηκε να προσκυνήσει το Κοράνιο, αφού τον βασάνισαν, τον θανάτωσαν χτυπώντας τον με χατζάρι στο κεφάλι. Ο Βαχήτ Πασάς στα Απομνημονεύματά του αναφέρει: «Όλους που βρέθηκαν μέσα στο μοναστήρι τους αποκεφάλισαν (οι Τούρκοι), αφού αιχμαλώτισαν τους πιο νέους και από τα δύο φύλα. Και τα σφαγμένα κεφάλια και τ’αυτιά των σκοτωμένων τα έστειλαν στον τοποτηρητή, ο οποίος φιλοτιμήθηκε να ανταμείψει με πλούσια δώρα τον ηρωισμό και την αφοσίωση των γενναίων στρατιωτών μας, που πολέμησαν για την τιμή και τη θρησκεία. Τότε μόνον οι δύστυχοι άπιστοι έμαθαν πράγματι ότι τίποτε δεν στέκεται εμπόδιο στην ορμή του αφοσιωμένου στο Ισλάμ, όταν επιτίθεται ενάντια στους άπιστους Χριστιανούς»».
Διαβάστε εδώ το πλήρες κείμενο του κ. Γεώργιου Στείρου.
