Η επανάσταση της Ναούσης άρχισε την Κυριακή της Ορθοδοξίας του 1822. Οι Ναουσαίοι αντιστάθηκαν ηρωικά στα στρατεύματα του Λουμπούτ πασά, αλλά ο τουρκικός στρατός κατόρθωσε να εισέλθει στην πόλη σφαγιάζοντας τους υπερασπιστές της και συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους. Όταν ολοκληρώθηκε η καταστροφή, οι Τούρκοι οδήγησαν τους αιχμαλώτους, άνδρες και νέα παιδιά, 1241 συνολικά στο Κιόσκι της Ναούσης ενώπιον του Τούρκου πασά, ενώ τις γυναίκες τις ἐστειλαν στις φυλακές της Θεσσαλονίκης.
Έναν-έναν τους καλούσαν και τους ζητούσαν να πουν το όνομά τους και τη θρησκεία τους. Τους ζητούσαν να αρνηθούν την πίστη τους, για να τους χαρίσουν την ελευθερία. Αλλά εκείνοι με θάρρος και γενναιότητα απαντούσαν: «χριστιανός είμαι και χριστιανός θα πεθάνω». Ακολουθούσε το μαρτύριο. Αποκεφαλιζόταν και τα σώματά τους σχημάτιζαν σωρό. Μέχρι τη στιγμή που ένα νεκρό σώμα σηκώθηκε και άρχισε να βαδίζει, κρατώντας στα χέρια του το κεφάλι που μόλις του είχαν κόψει, πρώτα προς τη σκηνή του στρατηγού και στη συνέχεια προς τη γέφυρα. Ήταν το σώμα του νεαρού ράπτου Νικολάου Κοκοβίτη που είχε μαρτυρήσει πριν από λίγο. Οι Τούρκοι τρόμαξαν, το θεώρησαν θαύμα και κατέπαυσαν τη σφαγή. Οι ψυχές των μαρτυρικώς τελειωθέντων Ναουσαίων είχαν ανέβει ήδη στόν ουρανό για να λάβουν τον στέφανο της δικαιοσύνης από τον Θεό.
Τον στέφανο του μαρτυρίου έλαβαν όμως και οι γυναίκες της Ναούσης, που βρέθηκαν στις φυλακές της Θεσσαλονίκης. Ανάμεσά τους οι γυναίκες των Ναουσαίων οπλαρχηγών και προκρίτων, του Καρατάσου, του Ζαφειράκη, του Κατσαούνη, του Μαλάμου καί του Καμπίτη, που υπέφεραν φρικτά βασανιστήρια. Η γυναίκα του Καρατάσου μαρτύρησε κλεισμένη μέσα σε ένα σάκκο με φίδια. Η γυναίκα του Ζαφειράκη κτίσθηκε ζωντανή σε ένα τοίχο του ναού της Αγίας Σοφίας. Μόνο το κεφάλι της είχαν αφήσει έξω έχοντας αλείψει το πρόσωπό της με μέλι, για να έρχονται οι σφήκες και να την τσιμπούν, κάνοντας οδυνηρότερο το μαρτύριό της. Όλες όμως παρέμειναν σταθερές στην πίστη τους μέχρι το θάνατο, όπως περιγράφεται και από Έλληνες και ξένους ιστορικούς της εποχής.
Οι νεομάρτυρες της Ναούσης με ενέργειες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος αναγράφηκαν και επίσημα με Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2010, στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας και το γεγονός εορτάσθηκε πανηγυρικά στις 25 και 26 Ιουνίου 2011.
Η μνήμη τους εορτάζεται την Κυριακή του Θωμά.
